Detentie en herstelgericht werken

Detentie: de situatie in België

Momenteel telt België 35 gevangenissen: 17 in Vlaanderen, 16 in Wallonië, 4 in Brussel. Veel van deze gevangenissen dateren van de 19de eeuw, zijn erg verouderd en voldoen niet aan de hedendaagse normen. Op een gemiddelde dag zitten er ongeveer 10 000 gedetineerden opgesloten in België. Het zijn voornamelijk jonge, laaggeschoolde mannen afkomstig uit maatschappelijk kwetsbare gezinnen met complexe problemen.

Detentieschade

De impact van opsluiting in de gevangenis is enorm.

Een gedetineerde wordt afgesneden van zijn familiaal, sociaal en professioneel milieu en geplaatst in een systeem van totale afhankelijkheid. Detentie is een stressvolle omgeving en maakt mensen kwetsbaar, met lichamelijke en psychische problemen als gevolg.

Ook voor de partners, kinderen en ouders zijn de gevolgen van detentie aanzienlijk. Zij kampen met financiële problemen, onmacht, isolatie en stigma.

Hulp- en dienstverlening  

Om die detentieschade te beperken en om gedetineerden bij te staan in de aanloop naar vrijlating, organiseert de Vlaamse Gemeenschap hulp- en dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenissen van Vlaanderen en Brussel. Organisaties van de beleidsdomeinen welzijn, gezondheid, werk, onderwijs, sport en cultuur zijn actief binnen de muren.

Herstelgericht werken

De klassieke visie op opsluiting overheerst nog, maar de doeltreffendheid van gevangenisstraf wordt steeds meer in vraag gesteld. Gaandeweg krijgt een herstelgerichte visie meer ingang, gericht op een positieve re-integratie.

Herstelgericht werken is een toepassing waarbij de focus ligt op het herstel van situaties na strafrechtelijke feiten.

Waar eerder vooral de bestraffing van de pleger centraal stond, gaat het hier vooral ook om

• het slachtoffer
• de geleden schade
• het herstelproces om te komen tot duurzame oplossingen.

We kunnen spreken van een wetenschap waar de verbondenheid tussen mensen centraal staat.

Herstelgericht werken betekent ook: het perspectief van dader, slachtoffer, de omgeving en maatschappij wordt respectvol met elkaar in verbinding gebracht om polarisering te voorkomen. Want naast het gepleegde misdrijf gaat het ook over een conflict: tussen mensen, of tussen een individu en zijn omgeving / de samenleving. Het louter bestraffen van een misdrijf lost dat conflictgehalte niet op. De betrokkenen werken aan een toekomstperspectief en aan verbinding binnen die samenleving.

Lees meer over de ondersteuning door SAM voor hulp- en dienstverlening in de gevangenissen